Theo các bác sỹ tại Bệnh viện K, thịt đỏ và thịt chế biến sẵn không chỉ làm tăng nguy cơ gây nên ung thư đại trực tràng mà còn khiến cơ thể dễ mắc các loại UT nguy hiểm khác như: UT thực quản, phổi, tuyến tụy, nội mạc tử cung và UT dạ dày.
Theo Cafebiz.vn dẫn thông tin từ Trung tâm dinh dưỡng lâm sàng Bệnh viện K, theo nghiên cứu bởi Quỹ Nghiên cứu Ung thư Thế giới (WCRF), tiêu thụ nhiều thịt đỏ chưa qua chế biến và thịt chế biến sẵn làm tăng nguy cơ UT đại trực tràng. Cụ thể, cứ tăng 50g tiêu thụ thịt chế biến sẵn hàng ngày làm tăng nguy cơ gây UT lên 18%; tăng 100g tiêu thụ thịt đỏ chưa chế biến hàng ngày tăng nguy cơ UT lên 17%.
Cụ thể, nitrit hoặc nitrat được thêm vào thịt để bảo quản có thể làm tăng tiếp xúc ngoại sinh với nitrosamine, hợp chất N-nitroso và tiền chất của chúng. Chế độ ăn uống chứa hợp chất N-nitroso có liên quan đến nguy cơ UT, đặc biệt là UT đường tiêu hóa.
Chẳng hạn, trong nghiên cứu EPIC-Norfolk, lượng N-nitrosodimethylamine làm tăng nguy cơ UT đường tiêu hóa lên 1,13 lần, đặc biệt là UT trực tràng lên 1,46 lần.
Lượng muối cao trong các loại thịt chế biến sẵn cũng được coi là một yếu tố gây nguy cơ UT dạ dày. Ăn nhiều muối có thể làm hỏng niêm mạc dạ dày, tăng hình thành hợp chất N-nitroso nội sinh, tương tác hiệp đồng với các chất gây UT dạ dày và làm tăng sự xâm nhập của vi khuẩn Helicobacter pylori.
Cứ tăng 50g tiêu thụ thịt chế biến sẵn hàng ngày làm tăng nguy cơ gây UT lên 18%
Sắt haem trong thịt đỏ có thể dẫn đến stress oxy hóa, do đó có thể làm tăng quá trình peroxy hóa lipid, dẫn đến biến đổi protein và tổn thương ADN. Ngoài ra, sắt trong haem cũng làm tăng sự hình thành hợp chất N-nitroso nội sinh vì trong thịt đỏ có thể dễ dàng bị nitro hóa và hoạt động như một tác nhân nitro hóa.
Dựa trên kết quả của nhóm thuần tập Điều tra Triển vọng Châu Âu về Ung thư và Dinh dưỡng (EPIC), sự hình thành hợp chất N-nitroso nội sinh khi tiêu thụ thịt đỏ và thịt chế biến sẵn liên quan đến tăng nguy cơ UT dạ dày.Một số nghiên cứu dịch tễ học cũng đã chỉ ra mối liên quan giữa chế độ ăn uống có các amin thơm dị vòng và hydrocacbon thơm đa vòng với nguy cơ mắc các loại UT khác nhau, đặc biệt là polyp tuyến đại trực tràng và UT đại trực tràng. Do đó, Quỹ Nghiên cứu UT Thế giới đã đưa ra khuyến nghị về việc tiêu thụ thịt đỏ nên giới hạn ở mức <500g / tuần và rất ít hoặc không sử dụng thịt chế biến sẵn để tránh làm tăng khả năng gây bệnh UT.
Theo báo Vietnamnet, 22 chuyên viên của IRAC, cơ quan quốc tế nghiên cứu ung thư thuộc WHO, qua phân tích 800 công trình nghiên cứu đã xác nhận thịt ăn chế biến cũng nguy hại như hút thuốc lá. Công trình vừa công bố ngày 26/10 này đã gây chấn động trên toàn thế giới
Các chuyên viên của IRAC tính ra rằng, mỗi 50 grams thịt chế biến (xúc xích, bò khô, thịt đóng hộp, hun khói) một người tiêu thụ trong một ngày có thể tăng rủi ro mắc UT ruột già lên tới 18%.
Thịt đỏ là các loại thịt bao gồm thịt bò, lợn, cừu, ngựa và dê (Ảnh minh họa)
Các chuyên viên lý giải, những hóa chất sử dụng trong quá trình chế biến thịt có thể tăng tỉ lệ mắc bệnh UT. Quá trình chế biến thịt với nhiệt độ cao cũng có thể tạo ra các hóa chất có khả năng gây UT. Ngoài ra, WHO cho biết các loại thịt đỏ (bao gồm thịt bò, heo, cừu, ngựa và dê) cũng có “nguy cơ tăng tỉ lệ mắc UT” nhưng bằng chứng chứng minh điều này khá hạn chế.
Theo nghiên cứu, 2 chất hiện diện trong thịt đỏ là các amin dị vòng (HCAs) và polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs). Hai chất này được hình thành khi thịt đỏ được nấu dưới nhiệt độ cao như nướng, rán. Khi amin dị vòng xuất hiện, các axit amin, creatine, protein, đường sẽ phản ứng với nhau ở nhiệt độ cao làm kích hoạt tế bào UT.
Tuy nhiên WHO nhấn mạnh rằng các loại thịt chế biến và thịt đỏ như thịt bò cũng mang lại những lợi ích sức khỏe cho con người.
Với phạm vi rộng như vậy, công bố của WHO không chỉ gặp phản ứng của ngành công nghệ thịt và các tiệm ăn, mà còn va chạm đến văn hóa, thói quen của nhiều dân tộc. Ví dụ ở Châu Âu người dân ưa thích xúc xích và đùi heo hun khói còn Châu Á lại yêu chuộng lạp sườn và bò khô. Ở Mỹ thịt lợn muối và hot dogs (một loại đồ ăn nhanh) cũng là những món ăn quen thuộc đến trở thành truyền thống của dân tộc này.
Công bố của IARC/WHO được nhiều giới y khoa tán thưởng, tuy nhiên cũng có nhiều chuyên gia và khoa học gia không đồng ý.
Tại Việt Nam, thông tin này cũng gây lo lắng cho nhiều người dân. Trao đổi với PV VietNamNet, BS Phạm Thị Việt Hương, Bệnh viện K Hà Nội, cho biết, nhiều người dân hiểu sai thông tin này cho rằng cứ ăn xúc xích, thịt muối… là gây UT.
Cách hiểu này chưa đúng, theo đó, ăn các thực phẩm thịt qua chế biến có thể tăng nguy cơ gây UT. Nói như vậy, không có nghĩa là 1 người ăn 01 cái xúc xích có chứa chất gây UT thì sẽ bị UT mà phải ăn đạt đến nồng độ nhất định mới gây bệnh.
BS Hương cũng nhấn mạnh, thông tin này không có nghĩa là bạn cần bỏ không ăn chút thịt đỏ hay thịt đã qua chế biến nào, nhưng nếu bạn ăn nhiều thì nên giảm bớt.
Đồng thời, trên một diễn đàn trả lời bạn đọc BS. Đoàn Lực, Bệnh viện K Hà Nội, cũng khẳng định, chế độ dinh dưỡng thích hợp có thể ngăn ngừa được UT. Theo đó, có 3 giải pháp chính để giải quyết những vấn đề dinh dưỡng có liên quan đến ung thư:
– Duy trì cân nặng lý tưởng (tăng ít hơn 10% cân nặng lý tưởng, tăng trên 20% là nguy cơ cao mắc một số bệnh ung thư).
– Thực hành dinh dưỡng hợp lý, khuyến khích sử dụng khẩu phần ăn đầy đủ và cân đối.
– Chọn thực phẩm phù hợp, đảm bảo chất lượng về nguồn thức ăn, hiểu biết về chất lượng dinh dưỡng trong thành phần thức ăn đảm bảo đúng, đủ, tránh thừa chất béo có hại.
